Βασικές Γνώσεις της Βατζραγιάνα

Η Tεραβάντα (μικρό όχημα), η Μαχαγιάνα (μεγάλο όχημα) και η Βατζραγιάνα (αδαμάντινο όχημα) είναι όλες διδασκαλίες που έχουν δοθεί από τον Βούδα Σακιαμούνι. Ως εκ τούτου, η ουσία των διδασκαλιών είναι για όλες το ίδιο. Ο λόγος για την ύπαρξη των τριών οχημάτων, είναι για να ταιριάξουν στις διαφορετικές προδιαθέσεις και τις προσωπικότητες των ασκητών. Συνήθως, μετά από την κατανόηση των διδασκαλιών της Τεραβάντα και της Μαχαγιάνα, κάποιος έχει τότε καλύτερη κατανόηση και μπορεί να ασκηθεί στο δρόμο της Βατζραγιάνα με έναν πιο ωφέλιμο τρόπο.

Βατζραγιάνα
Βάτζρα: σημαίνει ‘ανθεκτικό’ όπως το διαμάντι, αμετάβλητο και ακατάστρεπτο.
Γιάνα: νοείται το όχημα, το οποίο θα μας μεταφέρει στην απελευθέρωση από τη δυστυχία (νιρβάνα).

1 - Καταφύγιο
1.1 - Το κοινό Καταφύγιο - Τα Τρία Πολύτιμα Πετράδια, δηλαδή ο Βούδας, το Ντάρμα και η Σάνγκα
Το πρώτο βήμα για να γίνει ένας Βουδιστής είναι να καταφύγει στα Τρία Πολύτιμα Πετράδια, κάτι που είναι κοινό σε όλα τα τρία οχήματα του Βουδισμού. Το καταφύγιο κανονικά χορηγείται από ένα πνευματικό δάσκαλο σε μια επίσημη τελετή. Με τη λήψη του καταφυγίου στο Βούδα (Θιβ: «Sang-GYE» εξαγνισμένος και πλήρης), αναγνωρίζουμε τις δικές μας δυνατότητές να βιώσουμε την κατάσταση της αφύπνισης. Με τη λήψη του καταφυγίου στο Ντάρμα (=Διδασκαλίες που οδηγούν στη φώτιση), αναγνωρίζουμε ότι μέχρι τώρα, περιφερόμασταν σε έναν κύκλο  ελπίδας και φόβου, επειδή εξαρτιόμασταν από τις συνήθεις μεθόδους για την αντιμετώπιση της σύγχυσης μας. Με τη λήψη καταφυγίου στην Σάνγκα (Θιβ. Gendun = που είναι οι Μποτισάτβα μέσω των οποίων οι διδασκαλίες  παρουσιάζονται συνεχώς), αναγνωρίζουμε τη σημασία των πνευματικών φίλων, γιατί χωρίς σύνδεση με μια αδιάσπαστη γενεαλογία που διατηρεί τις διδασκαλίες του Βούδα στην αρχική καθαρότητά τους, δεν μπορεί κανείς να προχωρήσει στα στάδια της διαδρομής.

Το καταφύγιο πρέπει να λαμβάνεται με τη βαθιά δέσμευση να επιμείνουμε μέχρι την φώτιση και να αφιερώσουμε την αρετή σε όλα τα αισθανόμενα όντα, χωρίς εξαιρέσεις. Αυτή είναι η άνευ όρων δέσμευση του Μποντισάτβα. Παίρνοντας όρκους με την γέννηση της επίγνωσης στο καταφύγιο, για να εγκαταλείψει κανείς την αρνητικότητα και να καλλιεργεί θετική στάση απέναντι στους άλλους, η δέσμευση αυτή θα οδηγήσει σε μια φωτισμένη κατάσταση του νου, δεν έχει σημασία πόσο ισχυρά μπορεί να είναι τα μοτίβα των συνηθειών μας από χρόνο χωρίς αρχή.

Όρκοι Καταφυγίου:
1. Μετά τη λήψη καταφυγίου στο Βούδα, δεν θα πρέπει να κανείς να παίρνει καταφύγιο σε κοσμικές θεότητες (πχ. χρήμα, άνθρωποι με εξουσία κλπ)
2. Μετά τη λήψη καταφυγίου  στο Ντάρμα, δεν θα πρέπει με κανένα τρόπο να βλάπτουμε άλλα αισθανόμενα όντα.
3. Μετά τη λήψη καταφυγίου στην Σάνγκα, δεν θα πρέπει να επιδιώκουμε τη συντροφικότητα με όσους συμμετέχουν σε αρνητικές δραστηριότητες.
4. Ακόμα κι αν είναι μόνο ένα μικρό τμήμα ενός αγάλματος του Βούδα, ένα γράμμα από τις Σούτρα, ή ένα κομμάτι από ράσα μοναχών, πρέπει να τα σεβαστούμε και να τα τιμούμε. Δεν πρέπει να τα τοποθετούμε σε βρώμικα μέρη.
5. Πρέπει να παίρνουμε καταφύγιο την ημέρα και την νύχτα απαγγέλλοντας την προσευχή του καταφυγίου.
6. Θα πρέπει να κάνουμε προσφορές σε ευοίωνες ημέρες. Μετά την είσοδό στον βουδισμό, θα πρέπει να στηριζόμαστε μόνο σε υψηλά πραγματωμένους πνευματικούς δάσκαλους και να ενεργούμε σύμφωνα με το Ντάρμα.

1.2  Καταφύγιο Βατζραγιάνα – περιλαμβάνει τα 3 Πολύτιμα Πετράδια (ο Βούδας, το Ντάρμα, η Σάνγκα) και τις Τρεις Ρίζες : ο Γκουρού(=Λάμα), τα Γιντάμ και Ντακίνι ή Προστάτες του Ντάρμα.
Το Καταφύγιο στο επίπεδο της Βατζραγιάνα έχει έξι πτυχές. Εκτός από τα Τρία Πολύτιμα Πετράδια, ο ασκητής παίρνει καταφύγιο και στις Τρεις Ρίζες: τον Γκουρού (Θιβ.Λάμα), τις Θεότητες (Θιβ. Γιντάμ) και στους Ντάκα/Ντακίνι/Προστάτες του Ντάρμα (Θιβ. Cho Kyong).

Ο Λάμα, που θεωρείται η ζωντανή ενσάρκωση των Τριών Πολύτιμων Πετραδιών, και ιδιαίτερα ο Βούδας, είναι η ρίζα της ευλογίας.

Τα Γιντάμ είναι οι θεότητες διαλογισμού- εκδηλώσεις των Βουδών, που ενσωματώνουν διάφορες φωτισμένες ποιότητες, με τις οποίες οι ασκητές μπορούν να ταυτιστούν, ανάλογα με τις διάφορες κλίσεις τους. Αυτή η ταύτιση σύμφωνα με την οποία το σώμα, ο λόγος και το πνεύμα του ασκούμενου, βιώνονται ως σώμα, λόγος και πνεύμα του Γιντάμ, αποκαλύπτει την έμφυτη βουδική φύση του ασκητή. Ως εκ τούτου, τα Γιντάμ είναι τα ‘επιδέξια μέσα’, ή αλλιώς η ρίζα της επίτευξης.

Οι Ντάκα / Ντακίνι / Προστάτες του Ντάρμα είναι τα φωτισμένα όντα που εξαλείφουν τα εμπόδια στην άσκηση του Ντάρμα με τη διεξαγωγή των τεσσάρων βουδικών δραστηριοτήτων:  την ειρήνευση, την αύξηση, τη δύναμη και την καθυπόταξη. Για τον λόγο αυτό, αποκαλούνται η ρίζα της δραστηριότητας του Βούδα.

Από τα έξι καταφύγια, ο Λάμα είναι το πιο σημαντικό καταφύγιο. Οι υψηλά πραγματωμένοι πνευματικοί δάσκαλοι έχουν τη δύναμη να μεταδώσουν τη διδασκαλία μιας αυθεντικής, αδιάσπαστης γενεαλογίας. Έτσι, αν βλέπουμε  τον Λάμα μας ως το Βούδα, θα αντιμετωπίσουμε τα ίδια οφέλη όπως θα είχαμε αν σχετιζόμασταν με τον ίδιο τον Βούδα. Μέσα στη γενναιοδωρία και τη συμπόνια του ο Λάμα μας δίνει την ευκαιρία να αλλάξουμε τον συνήθη τρόπο μας να βλέπουμε τον κόσμο. Στο ολοκληρωτικό άνοιγμα προς τον Λάμα, βρίσκουμε έναν καθρέφτη που αντικατοπτρίζει το ποιοι πραγματικά είμαστε.

2 – Ασκήσεις της Βατζραγιάνα
Είναι απαραίτητο για τους ασκητές να ακολουθήσουν τα εξής τρία βήματα πριν ξεκινήσουν οποιαδήποτε άσκηση Βατζραγιάνα.

2.1 – Μύηση (ενδυνάμωση-Θιβ. Wang)
Η λήψη μύησης από τον Λάμα είναι η άμεση εισαγωγή του ασκητή στη φωτισμένη διάσταση του νου. Πολλές φορές, η μύηση παίρνει τη μορφή της ευλογίας από μια θεότητα διαλογισμού (Γίνταμ), ως εκ τούτου δυναμώνει τον ασκητή να κάνει την άσκηση. Μέσω της μύησης, όλα τα λάθη και τα εμπόδια εξαγνίζονται. Ως εκ τούτου, ο ασκητής θα είναι σε θέση να κάνει την άσκηση πιο ομαλά και τελικά να φτάσει στην επίτευξη της κατάστασης της θεότητας διαλογισμού.

2.2 - Προφορική μετάδοση (Θιβ. Lung)
Για να έχουμε μεγαλύτερη επίδραση και δύναμη στην άσκηση, ο ασκητής θα πρέπει να λάβει την προφορική μετάδοση του κειμένου από έναν αρμόδιο Δάσκαλο.

2.3 - Εξήγηση (Θιβ. Thri)
Είναι πολύ σημαντικό για τους ασκητές να γνωρίζουν ακριβώς πώς να κάνουν σωστά την άσκηση, έχοντας μια σαφή και σωστή κατανόηση του συγκεκριμένου κειμένου και του οραματισμού. Ως εκ τούτου, ο ασκητής θα πρέπει να λάβει εξηγήσεις για το πώς να κάνει την άσκηση (δηλαδή το στάδιο ανάπτυξης του διαλογισμού και το στάδιο ολοκλήρωσής του) από έναν αρμόδιο δάσκαλο.

Οι ασκήσεις της Βατζραγιάνα είναι εξαιρετικά βαθιές και λεπτοφυείς. Αν κάποιος ασκείται σωστά, μπορεί να βιώσει την πλήρη αφύπνιση σε μια ζωή, αλλά αν κάποιος δεν το κάνει σωστά, μπορεί να του φέρει σύγχυση και εμπόδια στην άσκησή του και ίσως περαιτέρω πόνο και δυστυχία. Ως εκ τούτου, είναι πολύ σημαντικό για τους ασκητές της Βατζραγιάνα να συμβουλεύονται συχνά τον Δάσκαλο και να ακολουθήσουν προσεκτικά τα παραπάνω τρία βήματα, αν θέλουν να έχουν επιτυχία στην άσκησή τους.